ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΡΟΣ ΚΡΙΣΤΗ ΧΑΡΑΚΗ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΚΥΠΡΟΥ: «ΛΕΜΕΣΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΙ;»

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΡΙΣΤΗ ΧΑΡΑΚΗ

ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΛΕΜΕΣΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ

ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

του

ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΚΥΠΡΟΥ:

«ΛΕΜΕΣΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΙ;»

Χρόνος: 8 Οκτωβρίου 2016

Τόπος: Αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Μεγάρου, στη Λεμεσό

Στη Λεμεσό του «Τότε», του «Τώρα» και του «Μετά»,

τα κτήρια στο ιστορικό κέντρο σκέφτονται

 με την καρδιά των πολιτών,

κι οι δρόμοι μιλούνε

με τη ψυχή της πόλης.

ΚΡΙΣΤΗΣ ΧΑΡΑΚΗΣ

 

 

Ο αρχιτεκτονικός διαλεκτικός συγχρωτισμός μελετητών της μείζονος Λεμεσού αγκαλιάζει το παλιό με το νέο, το «Κάποτε» με το «Τώρα», αλλά και το «Πριν» με το προσδοκώμενο «Μετά». Όλα, σ’ ένα κύκλο δράσης εκθεμάτων, έρευνας, διαλόγου, “PetsaKutsa” και ξεναγήσεων,  με τίτλο: «Λεμεσός μετά την ανάπτυξη Τι;».

Το ιστορικό κέντρο με το μεσαιωνικό Κάστρο και τους παράφωνα κρυμμένους  πολεοδομικούς θησαυρούς των μεσαιωνικών δρόμων, μάς οδηγεί στην αδιάψευστη περιπατητική οπτική φαντασία, που ενώνει το μεσαιωνικό με το νεότερο οθωμανικό και με το αποικιακό πολεοδομικό σχέδιο. Οι ακτινωτοί δρόμοι του ιστορικού κέντρου της Λεμεσού με κέντρο το Κάστρο, οδηγούν τον περιπατητή και στο παλιό λιμάνι, και στις εκκλησιές, αλλά και στα τζαμιά που κι αυτά χτίστηκαν πάνω σε παλιές εκκλησιές. Τα ίχνη των αρχιτεκτονικών και λατρευτικών παρεμβάσεων είναι εμφανή στους βηματισμούς της ιστορίας της πόλης· ένα πολύ χαρακτηριστικό δείγμα από εκκλησία του «Κάποτε» σε τζαμί του «Τώρα», βρίσκεται στο στενό δρομάκι «Ζικ-Ζακ», που ενώνει την Αγίου Ανδρέου με τη Γενεθλίου Μιτέλα. Οι «παράφωνα» κρυμμένοι θησαυροί της Λεμεσού από τις «πλάκες», που πρόσφατα συγκρότησαν την πλακόστρωτη πλατεία του κάστρου, εμποδίζουν να φανεί ο ιστορικός πολεοδομικός διάλογος, μεταξύ των μεσαιωνικών και των σύγχρονων δρόμων και περασμάτων. Ο αρχιτεκτονικός «διάλογος» αρχίζει από τη γαλατική μεσαιωνική έκφραση, «ευδοκήσατε»,“prenez en gré”, έκφραση με νόημα «φανείτε καλοί, επιεικείς». Ακούεται σαν ηχώ από τους δρόμους, που κάλπαζαν τα άλογα των ιπποτών. Όμως, ο «κόμπος», που ενώνει τη φαντασία με την πραγματικότητα ενός διαλόγου της ιστορίας, είναι «φυλακισμένος» με άμμο, τσιμέντο και «πλάκες». Το υπόστρωμα από το μεσαιωνικό στο σύγχρονο είναι οπτικά απρόσιτο, σχεδόν σ’ ολόκληρη την πλατεία πέριξ του Κάστρου. Η  κριτική φωνή του «Τώρα» παραμένει άφωνη, δεν βλέπει ούτε κι ακούει την υπαρκτή ιστορία της πόλης, γιατί δεν ήταν ούτε τουριστικά τραπεζάκια, ούτε κι ακαλαίσθητες ομπρέλες. Όμως, πάλι, το καθένα από τα διατηρητέα κτήρια στο ιστορικό κέντρο και οι μουσειακές – θα έλεγα – «αψιδωτές δομές», που οπτικά ξεσκεπάστηκαν από μια παλιά αρχοντιά, αποτελούν ένα άλλο μέρος διαλόγου, γιατί διατηρούν και λειτουργικές μνήμες, και ανθρώπινες θύμησες. Ο περιπατητής από κάθε σημείο πάει προς τη θάλασσα. Αυτή είναι η Λεμεσός του Πριν, του Τώρα και του Μετά.

Παλιά δείγματα οξειδωμένων υποστυλωμάτων εξέχουν ρυτιδωμένα στην επιφάνεια της θάλασσας, μάς θυμίζουν τη διάβρωση μιας κάποτε αποβάθρας, αλλά και μιας ρομαντικής εποχής, πλάι-πλάι σε διάλογο με τις νέες «καθοδικά» προστατευμένες αποβάθρες της επίχωσης του «Τώρα». Τα κύματα που έσπαζαν στο «κάποτε» ανεξέλεγκτα πάνω στα στήθη του παλιού τσιμεντένιου μόλου, λούζοντας και γλύφοντας το πάνω κύκνειο στοιχείο του λαιμού του μόλου, παραμένουν μόνο σαν θύμηση. Στον φόντο της ανάμνησης υγρών παραβολοειδών στροβιλισμών, τα κύματα περνούσαν αψιδωτά πάνω από το μόλο κι έφταναν να ξεχυθούν στον δρόμο, ραντίζοντας πεζοδρόμια και πεζούς. Αυτή η πλημυρισμένη παραλιακή σύνθεση μόλου και στενού δρόμου, δεν υπάρχει πια. Το κύμα σήμερα  παίζει κρυφτούλι με τους ερασιτέχνες ψαράδες, εισχωρώντας από τα διάκενα στις ξύλινες αποβάθρες. Σαν περνά όμως ένα πλοίο παράλληλα της ακτής, τεράστια «ακύμαντα» υγρά φύλα, τα κύματα, ξεπλένουν με αλμύρα τα μάτια και τα χείλη των ερασιτεχνών ψαράδων,  στους μόλους και της αποβάθρες της Λεμεσού. Την ίδια στιγμή ένα άλλο κύμα σπάζει κατά μήκος πάνω στους προστατευτικούς βράχους της επίχωσης, αφήνοντας ένα οπτικό αποκορύφωμα της πάλης της φύσης, που καταλήγει σε ένα υπέροχο φαινόμενο των ανάμικτων υγρών ημιτονοειδών καμπύλων με τις φυσικές πινελιές της ίριδας.

Τα γλυπτά, τα έγγραφα, οι φωτογραφίες, οι χάρτες όλης της πόλης κ.α., είναι στοιχεία της ερευνητικής δράσης και φιλοξενούνται στο βιβλίο «Λεμεσός μετά την ανάπτυξη Τι;». ΟΛΑ αυτά υπήρξαν γόνιμο έδαφος, που αποτέλεσε προϊόν του κύκλου δράσης δυο ταλαντούχων νέων, του Αλέξανδρου Χριστοφίνη και της Μαρίας Λιανού, μαζί με τον σύμβουλο ερευνητή αρχιτέκτονα Χριστάκη Σεργίδη από τον χώρο της αρχιτεκτονικής και των εικαστικών. Την απάντηση στο ερώτημα «μετά την ανάπτυξη Τι;», τη δίνει η πολυδιάστατη αυτοαναφορά 13 δοκιμιογράφων και 11 εικαστικών, οι οποίοι δυνητικά εκφράζουν μια συνισταμένη «πρόκληση» διαλόγου για ταχύρρυθμη πολιτιστική ανάπτυξη των πολιτών.

Ο χαιρετισμός της Εταιρείας Λογοτεχνών Βασίλης Μιχαηλίδης αγκαλιάζει τα πρόσωπα και τους θεσμούς που κυριολεκτικά μέθεξαν να δώσουν κινούμενη την εικόνα της Λεμεσού στον ορίζοντα του «Τώρα».  Οι προσδοκίες μας εστιάζονται στις «προκλήσεις» διαδραστικής ανάπτυξης των σκεπτόμενων πολιτών, για μια Λεμεσό του «Αύριον». Έτσι, οι ευχές μας είναι να βρει η έκδοση, «Λεμεσός μετά την ανάπτυξη Τι;», το μονοπάτι διάχυσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων στους πολίτες μας.